|
82 SYBRERYJSKI PUŁK STRZELCÓW
im. TADEUSZA KOŚCIUSZKI
We wrześniu 1939 r. pułk wchodził w skład 30 dywizji piechoty, stacjonował w Brześciu.
Za datę powstania 1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki uważa się 1 lipca 1918 r. Po zdobyciu przez Czechów miasta Ufa, tam z Samary przenosi się organizacja oddziałów polskich. W połowie sierpnia 1918 roku major Czuma przenosi organizujące się wojska polskie do miasta Bogurusłan.
Rozkazem organizacyjnym Dowództwa Wojsk Polskich z dnia 15 sierpnia 1918 roku formującemu się pułkowi nadana została nazwa "Pierwszy pułk strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki". Dowództwo pułku objął z dniem 17 sierpnia tegoż roku major Jan Skorobohaty-Jakubowski.
Szlak bojowy I wojny światowej i Rewloucji Październikowej pułku wiódł przez całą syberię i zakończył się 21 lutego 1920 roku w m. Charbin w Mandżurii.
15 kwietnia batalion 1 p. strzelców z wraz z większością oficerów i częścią rodzin wojskowych okrętem "Jarosław" pod flagą angielską z portu Dajren k. Port-Artur rozpoczyna podróż do Ojczyzny. Po 70 dniach podrózy, 1 lipca 1290 roku zawijają do Gdańska.
Już 10 lipca skierowany został na tereny plebiscytowe Warmii i Mazur. Część batalionu pułku i część Legii Oficerskiej stała się kadrą 1 Syberyjskiego Pułku Piechoty, organizującego się przy 63 pp w Toruniu.
Pułk 13 sierpnia przybył nad Wkrę w okolice Borkowa i wszedł w skład 5 armii. Przez dwa dni od 22 sierpnia walczył z oddziałami IV Armii Czerwonej i III Korpusu Konnego Gaj-Chana. Była to końcowa walka pułku.
Dnia 22 sierpnia 1921 r. trzymał miano 82 Syberyjskiego Pułku Piechoty, a ostateczną nazwę w 1937 r.
W październiku 1291 roku został skierowny na miejsce postoju do Brześcia nad Bugiem, gdzie pozostał do 1939 roku.
Dowódcy pułku do 1928 r.
- major Jan Skorobohaty-Jakubowski - 17 VIII - 23 X 1918 r.
- podpułkownik Kazimierz Rumsza - 23 X 1918 - 25 I 1991 r.
- major Maksymilian Lipiński - 25 I 1919 - 27 III 1919 r.
- pułkownik Ludwik Bołdok - 27 III 1919 - 14 VII 1920 r.
- podpułkownik Franciszek Dindorf-Ankowicz - 14 VII 1920 - 31 III 1927
- pułkownik dypl. Stanisław Świtalski - 20 IV 1927 - ?
Ostanim dowódcą pułku był generał brygady Leopold Cehak
W 1939 r. pułk w składzie swojej dywizji miał przydział mobilizacyjny do Grupy Operacyjnej "Piotrków" armii "Łódź". Zmobilizowany systemem alarmowym 23-27 marca 1939 r., przerzucony został do Szczercowa, gdzie przygotowywał pozycje obronne nad rzeką Widawką. Do walki wszedł 2 września w rejonie Bobrowniki - Kochlew.
Wzór odznaki i regulamin zostały zatwierdzone Dz. Rozk. MSWojsk. nr 17, póz. 198 z 28 czerwca 1928 r.
Odznaka w kształcie okrągłej tarczy o średnicy 38 mm pokryta emalią ciemnozieloną (nawiązanie do barwy dawnych mundurów strzelców) z cyfrą pułkową dawnego pułku "1" i skrótem nazwy "SYB." opasanej kołem z oksydowanego srebra z cyfrą i nazwą aktualną pułku.
Oficjalna nazwa odznaki określona w regulaminie: Odznaka pamiątkowa 82 pp, b. I p. strz. polskich im. T. Kościuszki. Projektantem odznaki byt mjr Tadeusz Brąglewicz z 82 pp.
Nadawana była wg zasad ustalonych przez Ministerstwo Spraw Wojskowych w 1928 r., z tym, że zatwierdzenie nadawania odznaki było prawem dyskrecjonalnym dowódcy pułku i co do odmowy nie był on obowiązany udzielać wyjaśnień. Ewidencję numerowych odznak prowadził oficer personalny, a osoby ubyłe z pułku mogły ubiegać się o odznakę wnosząc podanie do dowódcy pułku z załączonym świadectwem moralności i stwierdzeniem sądowej niekaralności.
Wykonawcą odznak oficerskiej i żołnierskiej, przekazanych do zbiorów Muzeum Wojska przez dowództwo pułku w 1938 r. był Wiktor Gontarczyk w Warszawie, ul. Miodowa 19. Odznaka oficerska jednoczęściowa tłoczona była w srebrze i emaliowana, żołnierska też jednoczęściowa, tłoczona w tombaku bez emalii.
Na naramiennikach noszone były inicjały pułku. W przypadku 82 pp były to stylizowane litery TK - Tadeusz Kościuszko.
Przy mundurze od prawego ramienia do trzeciego guzika noszony był sznur naramienny. Powyżej: 1. sznur do gwizdka; 2. sznur strzelca dobrego (bardzo dobrego). Sznur strzelca widnieje na zdjęiu nr 1 ojca na stronie "Żołnierskie życie".
Na kołnierzach płaszczy i kurtek widniały barwy broni i służb. Piechota miała łapkę koloru czarnego z żółtą wypustką. Powyżej łapka piechoty z haftem podoficerskim oraz
bardzo ciekawy emblemat 82 Syberyjskiego pułku strzelców
(późniejszy 82 pułk piechoty)
|
